PORADY PRAWNE
Wcześniejsza emerytura dla mężczyzn uchwalona
- Szczegóły
- Utworzono: wtorek, 27, listopad 2012 05:59
W październiku 2007 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy o wcześniejszej emeryturze dla mężczyzn, którzy ukończyli 60 lat są niezgodne z Konstytucją. Przewidywały one, że mężczyzna, który chce na nią przejść musi: osiągnąć wymagany wiek (60 lat), osiągnąć wymagany okres składkowy i nieskładkowy (25 lat), zostać uznany za całkowicie niezdolnego do pracy. Ostatniego z ww. warunków nie musiały spełnić kobiety. Dla nich jedynymi warunkami by ubiegać się o wcześniejszą emeryturę było osiągnięcie odpowiedniego wieku (55 lat) i okresu składkowego i nieskładkowego (30 lat). Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego przepis, w którym dla przejścia na wcześniejszą emeryturę od kobiet wymaga się tylko osiągnięcia określonego wieku i okresów składkowych i nieskładkowych, a od mężczyzn dodatkowo, aby zostali uznani za całkowicie niezdolnych do pracy - jest niezgodny z Konstytucją. Stanowi to bowiem niedozwolone różnicowanie przywilejów emerytalnych kobiet i mężczyzn. Uznany za niezgodny z Konstytucją przepis miał obowiązywać jeszcze przed 12 miesięcy od ogłoszenia wyroku Trybunału w Dzienniku Ustaw. Parlament przystąpił do prac nad zmianą przepisów o wcześniejszych emeryturach dla mężczyzn i 28 marca 2008 r. uchwalił zmianę przepisu art. 29 ust. 1 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Zgodnie z nowelizacją, prawo do wcześniejszej emerytury będzie miał mężczyzna, urodzony przed 1 stycznia 1949 r., który: osiągnął 60 rok życia i 35 – letni okres składkowy i nieskładkowy albo ma co najmniej 25-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy. Senat przyjął ustawę bez zastrzeżeń 11 kwietnia 2008 r. Mimo uzyskania wymaganego wieku oraz lat okresów składkowych i nieskładkowych pracownicy - mężczyźni muszą spełnić jeszcze dwa warunki: ostatnią (przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę), formą zatrudnienia musi być stosunek pracy; w okresie ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym musieli pozostawać w stosunku pracy co najmniej przez 6 miesięcy, chyba że w dniu zgłoszenia wniosku o emeryturę są uprawnieni do renty z tytułu niezdolności do pracy. Jednak te warunki nie muszą być spełnione, jeśli ubiegający się o wcześniejszą emeryturę mężczyzna wykaże, że pracował na etacie, a więc jako pracownik, przez cały 35–letni okres wymagany do przyznania świadczenia emerytalnego. Po wydaniu wyroku przez Trybunał Konstytucyjny część mężczyzn ubiegała się o przyznanie świadczenia emerytalnego, ale ZUS odmawiał twierdząc, że nie ma podstawy prawnej, aby uwzględnić te wnioski, gdyż sam wyrok Trybunału nie wystarczy. Teraz po wejściu w życie uchwalonych przez Sejm przepisów, ci którzy odwołali się od decyzji ZUS do sądu, będą musieli powtórnie składać wnioski o świadczenie, a ZUS powtórnie będzie je musiał rozpatrzyć. Pracodawcy nie mają możliwości odmówienia pracownikowi prawa do przejścia na wcześniejszą emeryturę. Mogą oczywiście nie zgodzić się na rozwiązanie umowy za porozumieniem stron. W takim przypadku, pracownik może jednak wypowiedzieć umowę z zachowaniem okresu wypowiedzenia. Dla pracodawców może to oznaczać niemały kłopot związany z odpływem starszych pracowników, którzy są świetnymi specjalistami z danej dziedziny. Osoby, które spełnią warunki do przejścia na wcześniejszą emeryturę już w 2008 r. nie muszą się o nią ubiegać od razu. Jeśli chcą, mogą nadal pracować, a wniosek złożyć dopiero za kilka lat. Przepisy nie przewidują bowiem ani ograniczeń czasowych, ani też nie wprowadzają automatycznego przejścia na emeryturę z chwilą spełnienia wymaganych przez prawo warunków. Stosunek pracy z takim pracownikiem nie ulega samodzielnemu rozwiązaniu. Pracodawca, ani też pracownik nie mają obowiązku go rozwiązywać. Emerytura jest bowiem świadczeniem dobrowolnym i tylko od woli pracownika zależy czy będzie chciał z niej skorzystać. Odejście pracownika na wcześniejsza emeryturę oznacza dla pracodawców obowiązek wypłaty odprawy emerytalnej. Zgodnie z Kodeksem pracy pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. 17 kwietnia 2008 r. Prezydent RP podpisał ustawę o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Wejdzie ona w życie 14 dni po ogłoszeniu.
Podstawa prawna: ustawa z 28 marca 2008 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. art. 29 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353, ze zm.), art. 32, art. 33 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 30 § 1 pkt 1 i pkt 2, art. 921 Kodeksu pracy.
