PORADY PRAWNE
Wypadek w drodze do pracy lub z pracy
- Szczegóły
- Utworzono: wtorek, 27, listopad 2012 06:09
Wypadek w drodze do pracy lub z pracy to zdarzenie, które miało miejsce między miejscem zamieszkania a wykonywania pracy. Pracownikowi, który uległ takiemu wypadkowi, przysługują wynagrodzenie i zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne oraz renta z tytułu niezdolności do pracy, a rodzinie zmarłego renta rodzinna.
Wypadek w drodze do pracy lub z pracy to nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia, lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia chorobowego, jeżeli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana (art. 57b ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych; t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.). Ponadto uważa się, że wypadek nastąpił w drodze do pracy lub z pracy, mimo że droga została przerwana, jeżeli przerwa była życiowo uzasadniona i jej czas nie przekraczał granic potrzeby, a także wówczas gdy droga, nie będąc drogą najkrótszą, była dla ubezpieczonego ze względów komunikacyjnych najdogodniejsza.
Przez pojęcie „zatrudnienie" nie należy rozumieć wykonywania pracy w potocznym znaczeniu tego słowa, ale pracę wykonywaną na podstawie nawiązanego stosunku prawnego stanowiącego tytuł ubezpieczenia chorobowego.
Kwestia ustalenia początku i końca drogi do pracy lub z pracy, kluczowa dla zakwalifikowania zdarzenia jako wypadek w drodze do pracy lub z pracy, była wielokrotnie rozpatrywana przez sądy. Zdaniem orzecznictwa i doktryny droga do pracy lub z pracy zaczyna się z chwilą przekroczenia przez pracownika drzwi domu (mieszkania) w którym mieszka lub bramy zakładu pracy, a kończy się odpowiednio na granicy terenu zakładu pracy albo progu mieszkania lub posesji domu pracownika. W wyroku z 24 stycznia 1997 r. (II UKN 57/96; OSNAP z 1997 r. nr 18, poz. 347) SN uznał, iż wypadek, któremu wracający z pracy pracownik uległ na klatce schodowej budynku wielomieszkaniowego, przed wejściem do własnego mieszkania, jest wypadkiem w drodze z pracy do domu, jeżeli zostały spełnione inne warunki określone definicją wypadku. Zdaniem sądu droga z pracy do domu zaczyna się z chwilą opuszczenia bramy zakładu pracy i kończy się z chwilą przekroczenia progu domu, w którym mieszka pracownik. Jeżeli pracownik jest właścicielem (współwłaścicielem) albo najemcą domu jednorodzinnego, w którym mieszka, wówczas przekroczenie progu takiego domu zakończy jego drogę z pracy do domu. Natomiast gdy mieszka w domu wielorodzinnym i jedynie odrębne lokale mieszkalne są przedmiotem praw należących do poszczególnych mieszkańców, drogę do domu kończy przekroczenie progu mieszkania.
PRZYKŁAD
Pracownik mieszka w wielo-mieszkaniowym budynku. Wracając z pracy, na klatce schodowej uległ wypadkowi. Zdarzenie to należy uznać za wypadek w drodze z pracy. Pracownik nie przekroczył bowiem jeszcze progu swego mieszkania. W jego przypadku drogę z pracy do domu kończy przekroczenie progu mieszkania.
Ponadto za drogę do pracy lub z pracy uważa się oprócz drogi z domu do pracy lub z pracy do domu również drogę do miejsca lub z miejsca:
innego zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia chorobowego, zwykłego wykonywania funkcji lub zadań zawodowych albo społecznych,
zwykłego spożywania posiłków,
odbywania nauki lub studiów.
Zdarzenie zostanie uznane za wypadek w drodze do pracy lub z pracy, gdy droga do pracy lub z pracy była najkrótsza i nieprzerwana. Jednak nie pozbawia zdarzenia cech wypadku w drodze do pracy lub z pracy przerwanie drogi z przyczyn życiowo uzasadnionych. Kwestia, czy przerwa była życiowo uzasadniona i czy czas jej trwania nie przekraczał granic potrzeby, wymaga indywidualnego rozpatrzenia.
W wyroku z 5 lutego 1997 r. (II UKN 81/96; OSNAP z 1997 r. nr 19, poz. 385) SN stwierdził, że droga, którą udaje się pracownik bezpośrednio po zakończeniu pracy do byłego zakładu pracy w celu wyjaśnienia spornych kwestii związanych z wynagrodzeniem, o wysokość którego toczy się sprawa przed sądem pracy, może być w konkretnej sytuacji uznana za drogę z pracy do domu.
W wyroku z 5 lutego 1997 r. (II UKN 81/96; OSNAP z 1997 r. nr 19, poz. 385) SN uznał, że pogryzienie przez psy może być uznane za wypadek w drodze z pracy do domu bowiem były zakład pracy znajdował się na trasie drogi pracownicy z nowego miejsca pracy do domu. Natomiast gdyby ubezpieczona jadąc do byłego pracodawcy minęła dom, w którym mieszka, nie byłoby podstawy do przyjęcia, że dalsza droga była drogą z pracy do domu. Ponadto zdaniem sądu dochodzenie przez pracownika roszczeń związanych z wynagrodzeniem przysługującym z umowy o pracę ma istotne znaczenie, a to z uwagi na zaspokajanie jego potrzeb życiowych, a więc nie ma racjonalnych przesłanek do twierdzenia, że przerwa spowodowana taką potrzebą była życiowo nieuzasadniona oraz że przekroczyła jej granice.
Nagłość zdarzenia w przypadku tej grupy wypadków ma miejsce, gdy zdarzenie trwało krótko, nie dłużej niż czas przebycia drogi do lub z pracy, np. przewrócenie się wskutek poślizgnięcia się, upadek wskutek potknięcia się, upadek z wysokości, potrącenie przez poruszający się pojazd, skaleczenie, poparzenie, porażenie prądem.
Przyczyny zewnętrzne wypadku to różnorodne czynniki, których źródło nie jest związane z organizmem poszkodowanego w stopniu mogącym w istniejących warunkach wywołać szkodliwe skutki, np. śliskie nawierzchnie, ubytki w nawierzchni mogące sprzyjać utracie równowagi i zagrożeniu upadkiem, potknięcia, potrącenia, uderzenia, w konsekwencji których nastąpił uraz. Przyczyna zewnętrzna nie musi być jedyną przyczyną powstania szkody, ale musi to być przyczyna, bez której wypadek nie nastąpiłby. O zewnętrzności przyczyny można mówić, gdy jej źródło leży poza poszkodowanym. Należy ją odróżnić od przyczyny wewnętrznej - tkwiącej w organizmie poszkodowanego. która również może spowodować uszczerbek na zdrowiu.
