PORADY PRAWNE

Wypowiedzenie podczas choroby

Przesłanką przewidzianego w art. 41 kodeksu pracy zakazu wypowiedzenia umowy o pracę nie jest choroba pracownika powodująca jego niezdolność do pracy, lecz nieobecność pracownika w pracy z powodu jego choroby. Początek ochronnego okresu nieobecności w pracy wyznacza moment przerwania pracy z powodu wystąpienia objawów chorobowych, które uniemożliwiają dalsze świadczenie pracy.

Alicja S. została 17 lipca 2000 r. mianowana asesorem w sądzie rejonowym. Powierzono jej pełnienie czynności sędziowskich w tym są­dzie na dwa lata, a następnie do 16 stycznia 2003 r. W dniu 19 listopa­da 2002 r. kolegium sądu okręgo­wego negatywnie zaopiniowało jej kandydaturę na stanowisko sędziego sądu rejonowego. Decyzją z 5 grudnia 2002 r. minister spra­wiedliwości wypowiedział Alicji S. stosunek służbowy i zwolnił ją ze stanowiska asesora w sądzie rejonowym. Pismo to doręczono 5 ma­ja 2003 r.

Alicja S. otrzymała również pi­smo prezesa sądu okręgowego informujące, że jej stosunek pracy ulegnie rozwiązaniu 31 sierpnia 2003 r. Od 5 do 16 maja 2003 r. korzystała z urlopu wypoczynkowego, a po 16 stycznia 2003 r. przebywała na zwolnieniu z tytułu niezdolności do pracy z powodu choroby.
Kiedy wręczono wypowiedzenie

Zgodnie z art. 41 k.p., pracodaw­ca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika oraz innej usprawiedliwionej nie­obecności, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Przepis ten może być odniesiony do rozwiązania za wypowiedzeniem stosunku pracy z mianowanym asesorem sądowym.

Z tego punktu widzenia - ochrony przed zwolnieniem w związku z usprawiedliwioną nieobecnością w pracy - sytuacja faktyczna po­wódki jest niejasna. Alicji S. dorę­czono pismo ministra sprawiedli­wości zawierające oświadczenie o zwolnieniu jej za wypowiedze­niem 5 maja 2003 r. Tego samego dnia rozpoczęła ona urlop wypo­czynkowy. Z jej zeznań wynika, że po 16 stycznia 2003 r. nie pełniła żadnych czynności sędziowskich, ponieważ najpierw przebywała na zwolnieniu lekarskim, potem ko­rzystała z urlopu wypoczynkowego (od 5 do 16 maja 2003 r.), a bezpo­średnio po jego zakończeniu - aż do zakończenia okresu wypowiedzenia - ponownie przebywała na zwolnieniu lekarskim. Pismo zawierające oświadczenie o zwolnie­niu za wypowiedzeniem doręczo­no więc w dniu, w którym Alicja S. rozpoczęła urlop wypoczynkowy.

SN uznał więc, że szczegółowe­go wyjaśnienia wymagała kwestia, czy oświadczenie ministra sprawiedliwości z, 5 grudnia 2002 r. o wypowiedzeniu stosunku służbowego

1 zwolnieniu ze stanowiska asesora w sądzie rejonowym doręczono przed udzieleniem jej urlopu wypoczynkowego czy też w czasie trwania urlopu wypoczynkowego. Gdyby najpierw udzielono urlopu, a następnie doręczono wypowiedzenie - wówczas należałoby rozważyć, czy nie doszło do naruszenia art. 41 k.p.

Ochrona przed zwolnieniem przewidziana w art. 41 k.p. polega na zakazie złożenia przez praco­dawcę oświadczenia o wypowiedze­niu stosunku pracy w okresach usprawiedliwionej nieobecności pracownika, w pracy wskazanych w tym przepisie. Przesłanki ochronne (np.* urlop pracownika) muszą istnieć w chwili złożenia przez pracodawcę oświadczenia o wypowiedzeniu. Okoliczność, że pracownik skorzystał z urlopu wypoczynkowego w okresie już dokonanego "wypowiedzenia, nie stanowi zdarzenia powodującego objęcie go ochroną przed wypowiedzeniem stosunku pracy na podstawie art. 41 k.p.
Nie świadczył pracy, tylko przyniósł zwolnienie lekarskie

Do oceny, czy wypowiedzenie dokonane w dniu, w którym pra­cownik korzystał z urlopu wypo­czynkowego, nastąpiło w okresie ochronnym,; czy też jest .zgodne z prawem i skuteczne, można za­stosować dotychczasowe orzecznictwo SN dotyczące wypowiedzenia dokonanego w dniu, w którym pracownik był niezdolny do pracy i korzystał ze zwol­nienia lekarskiego. W obu tych przypadkach (urlopu wypoczyn­kowego i zwolnienia lekarskiego z powodu choroby) pracownik jest chroniony przed rozwiąza­niem z nim stosunku pracy za wypowiedzeniem.

W wyroku z 14 października 1997 r. (I PKN 322/97; OSNA-PiUS z 1998 r. nr 15, poz. 451) SN stwierdził; że wypowiedzenie umo­wy o pracę pracownikowi, który świadczył pracę, a następnie wyka­zał, że w dniu wypowiedzenia był niezdolny do pracy z powodu cho­roby, nie narusza art. 41 k.p., z tym że - ze względu na ochronę przewidzianą w art. 41 k.p. - nie jest obojętne, czy pracownik otrzymał wy­powiedzenie umowy o pracę, w czasie gdy wykonywał pracę, czy też w dniu, w którym pracy nie świadczył, a jedynie przyniósł do zakładu pracy zwolnienie lekarskie.

Zgodnie z art. 41 k.p., praco­dawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy. Jest to przepis szczególny, ustanawiający ochronę przed dokonaniem pra­cownikowi wypowiedzenia umowy o pracę, a warunkiem tej ochrony jest nieobecność pracownika w pracy spowodowana urlopem lub innymi usprawiedliwionymi okolicznościami, np. chorobą. Przepis ten jednoznacznie zakazu­je dokonywania wypowiedzenia umowy o pracę w czasie nieobec­ności pracownika w pracy, a nie w czasie istnienia przyczyny usprawiedliwiającej nieobecność. Niezdolność do pracy z powodu choroby jest przyczyną usprawiedliwiającą nieobecność pracownika w pracy, sama jednak niezdolność do pracy nie zastępuje i nie przesądza o nieobecności w pracy. Jeżeli zatem omawiany przepis łączy zakaz wypowiedzenia umowy o pracę z faktyczną nieobecnością pracownika w pracy, a nie z obecnością w czasie trwania przyczyny usprawiedliwiającej nieobecność, to należy przyjąć, że przesłanką przewidzianego w art. 41 k.p. zakazu wypowiedzenia umowy o pracę nie jest choroba pracownika powodująca jego niezdolność do pracy, lecz nieobecność pracownika w pracy z powodu jego choroby. Poglądy te można odnieść odpowiednio do nieobecności pracownika w pracy z powodu urlopu oraz do jego obecności w pracy pomimo korzystania z urlopu.
Ważny termin złożenia wniosku

W omawianej sprawie podstawo­we znaczenie miało więc ustalenie momentu, w którym wręczono Alicji S. oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę. Jeżeli dokona­no tego po rozpoczęciu dnia pracy, który jednocześnie był pierwszym dniem jej wcześniej udzielonego urlopu wypoczynkowego - pracodawca naruszył art.41 k.p. Sytuacja taka będzie miała miejsce także wówczas, gdy przyszła ona do pracy 5 maja 2003 r. jedynie w celach towarzyskich, podczas trwa­nia urlopu wypoczynkowego.

Jeżeli natomiast Alicja S. stawiła się w pracy 5 maja 2003 r. i po otrzymaniu oświadczenia 9 wypo­wiedzeniu złożyła wniosek urlopowy - pozytywnie rozpatrzony przez pracodawcę - wówczas pra­codawca nie naruszył art. 41 k.p.
WARTO WIEDZIEĆ

Pracodawca nie może rozwiązać stosunku pracy za wypo­wiedzeniem w czasie urlopu pracownika, nawet wówczas, gdy w czasie urlopu pracownik przebywa na terenie zakładu pracy.
Początek ochronnego okresu nieobecności w pracy wyznacza moment przerwania, pracy z powodu wystąpienia objawów chorobowych, które uniemożliwiają dalsze świadczenie pracy.

Dodatkowe informacje