PORADY PRAWNE

Uprawnienia emerytalne. Dokumentacja pracownicza

Szczegóły

Utworzono: wtorek, 27, listopad 2012 06:58

Jak po latach można potwierdzić pracę w warunkach szczególnych.

Świadectwo pracy jest dokumentem potwierdzającym okres i rodzaj wykonywanej pracy, zajmowane stanowisko, tryb rozwiązania lub okoliczności wygaśnięcia stosunku pracy, a także inne informacje niezbędne do ustalenia uprawnień pracowniczych i uprawnień z ubezpieczenia społecznego. W świadectwie pracy powinna być zawarta także informacja dotycząca pracy w warunkach szczególnych, jeżeli takie występowały w okresie zatrudnienia. Co zrobić jednak, gdy pracodawca nie umieści takiego zapisu?

Pracownik, który otrzyma takie świadectwo, powinien jak najszybciej ( ma na to 7 dni od otrzymania świadectwa pracy) wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o jego sprostowanie. W przypadku negatywnej odpowiedzi pracownik może, również w terminie 7 dni od zawiadomienia o odmowie sprostowania świadectwa pracy, podjąć drogę sądową i żądać jego sprostowania. Jeżeli pozew o sprostowanie świadectwa pracy został złożony po terminie, sąd może go odrzucić i nie rozpatrywać wniosku. Jedyną szansą dla uratowania takiej sytuacji jest wystąpienie o przywrócenie terminu do wniesienia powództwa i udowodnienie, że nie nastąpiło to z winy pracownika. Należy przy tym zachować termin 7 dni od ustania przyczyn, które uniemożliwiły wystąpienie (np. choroba). Ocena, czy przywrócić termin czy nie, należy wyłącznie do sądu pracy.

Dowód po latach

Pracownik, który po latach chciałby udowodnić zatrudnienie w warunkach szczególnych oraz uzyskać potwierdzenie tego faktu w świadectwie pracy, ma niezwykle utrudnione zadanie. Przede wszystkim dawno minął termin do złożenia wniosku o sprostowanie świadectwa, co jest podstawowym warunkiem (zazwyczaj z powodu nieprzeczytania pouczenia zawartego w świadectwie). Po za tym pracownik występujący o ustalenie że zatrudniony był w warunkach szczególnych, musi wykazać, że ma w tym interes prawny. Z reguły istnienie takiego interesu pracownik wykaże wówczas, gdy ustalenie określonego stosunku prawnego lub prawa konieczne będzie do celów pracowniczych, a nie dla celów ubezpieczenia społecznego.

Tego pracownik, niestety, wykazać nie może, ponieważ ustalenie to będzie mu potrzebne do uzyskania innych uprawnień, takich jak zasiłek przedemerytalny czy wcześniejsza emerytura, a więc być może przyda mu się w przyszłości. Jak stwierdził wielokrotnie Sąd Najwyższy, pracownikowi nie przysługuje roszczenie przeciwko zakładowi pracy o ustalenie zatrudnienia w warunkach szczególnych w celu uzyskania zasiłku dla bezrobotnych do czasu nabycia prawa do emerytury (wyrok z 3 listopada 1994 r., I PZP 45/94, OSNAP 1995/6/74) lub dla celów emerytalno – rentowych (np. wcześniejsza emerytura – uchwała SN z 17 czerwca 1987 r., III PZP 19/87 OSNC 1988/10/132). Jeżeli więc na skutek zaniedbania pracownika (brak wniosku o sprostowanie świadectwa pracy w terminie 7 dni od otrzymania) nie ma w świadectwie pracy informacji o zatrudnieniu w warunkach szkodliwych, to po złożeniu wymaganych dokumentów w urzędzie pracy (świadectwie przedemerytalnym) lub w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (wcześniejsza emerytura) pracownik otrzyma decyzję odmowną i urząd nie przyzna mu wnioskowanego świadczenia.

Jak się odwołać?

Od tej decyzji pracownikowi służy droga odwoławcza (zgodnie z pouczeniem):

- od decyzji rejonowego urzędu pracy do powiatowego urzędu pracy, gdzie po przeprowadzeniu typowego postępowania administracyjnego istnieje możliwość zmiany decyzji. Pracownik powinien udowodnić nie wyłączając świadków i wszelkich posiadanych dokumentów, np. angaży, zaświadczeń o pobieraniu dodatków za pracę w warunkach szczególnych, że wykonywał pracę w takich warunkach;
- od decyzji ZUS odmawiającej prawa do wcześniejszej emerytury do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, w którym w wyniku postępowania dowodowego może nastąpić ponowne rozpatrzenie wniosku przez ZUS i przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury.

Jednakże warunkiem niezbędnym do złożenia odwołań jest otrzymanie decyzji odmownej, nieprzyznającej wnioskowanych świadczeń i złożenie tych odwołań z zachowaniem terminu zawartego w pouczeniu. Zaniedbanie i nieskorzystanie z tych uprawnień powoduje uprawomocnienie decyzji i zamknięcie drogi odwoławczej. Tak więc pracownicy, których świadectwa pracy nie mogą być sprostowane na skutek upływu czasu, bezzasadnie występują do Inspekcji Pracy, zakładu pracy, ZUS-u lub sądu pracy o ich zmianę lub uzupełnienie. Drogę sądową mogą podjąć wyłącznie po uzyskaniu decyzji odmownej od uprawnionego organu, składając odwołanie.

• « poprz.
• nast. »