PORADY PRAWNE

Zdrowie - dostęp do świadczeń w kraju

CHOROBA PODCZAS URLOPU

Planując wakacyjny wypoczynek, rzadko kto myśli o tym, że także na urlopie może być konieczna pomoc lekarska. Dlatego warto pamiętać, że przebywając z dala od domu w przypadku choroby można skorzystać z bezpłatnych świadczeń zdrowotnych.

Aby w czasie wakacji móc skorzystać z opieki zdrowotnej, należy zabrać ze sobą dowód potwierdzający opłacanie składki na ubezpieczenie zdrowotne.


Ubezpieczony, czyli uprawniony

Zgodnie z przepisami ustawy z 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz. U. nr 45, poz. 391 z póżn zm.), prawo do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych przysługuje wszystkim osobom objętym powszechnym ubezpieczeniem zdrowotnym oraz członkom ich rodzin. Wymagane jest przy tym regularne opłacanie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Dokumentami potwierdzającymi prawo do nieodpłatnych usług medycznych, które warto mieć ze sobą w trakcie urlopu, mogą być legitymacja ubezpieczeniowa podstemplowana przez pracodawcę, odcinek z renty lub emerytury, legitymacja szkolna lub studencka oraz każdy inny dowód potwierdzający opłacenie składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne (PUZ). Osoby bezrobotne mogą otrzymać niezbędne świadczenie w rejonowym urzędzie pracy, a osoby korzystające ze świadczeń pomocy społecznej – w ośrodkach pomocy społecznej.


Bezpłatnie tylko w placówkach „na kontrakcie"

Prawo do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych przysługuje ubezpieczonym oraz członkom ich rodzin wtedy, gdy korzystają z usług tych placówek zdrowia, które podpisały umowę (kontrakt) z NFZ. Świadczeniodawcami tymi są przede wszystkim: lekarze podstawowej opieki zdrowotnej, publiczne i niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej (szpitale, pogotowie ratunkowe, przychodnie, ośrodki zdrowia, poradnie), praktyki lekarskie (indywidualne, indywidualne specjalistyczne, grupowe).

Ten, kto zdecyduje się na wizytę w niepublicznej przychodni (prywatnej lub bez umowy z funduszem), musi liczyć się z tym, że zapłaci z własnej kieszeni za poradę lekarza czy badanie. Nie może także ubiegać się o zwrot poniesionych kosztów z NFZ. Jedynie w przypadku zagrożenia życia lub nagłego porodu osoba ubezpieczona ma prawo do refundacji kosztów świadczeń zdrowotnych udzielonych jej w placówce, która nie ma podpisanej umowy z NFZ. Musi ona jednocześnie udowodnić, że w tej konkretnej sytuacji nie miała możliwości skorzystania z usług szpitala czy przychodni, która zawarła kontrakt z funduszem na udzielanie świadczeń zdrowotnych. Fundusz pokryje wydatki, ale tylko do wysokości przeciętnych kosztów takich świadczeń ponoszonych przez fundusz na podstawie umowy o udzielenie świadczeń medycznych.


Bez dokumentu do 30 dni

Może się zdarzyć, że ktoś zapomni wziąć ze sobą dokument potwierdzający opłacenie składki na PZU. Nie znaczy to, że nie będzie miał prawa do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych podczas urlopu. W przypadku:

- nagłego zachorowania, wypadku, urazu lub zatrucia,
- stanu zagrożenia życia lub
- porodu,

niezbędna pomoc medyczna zostanie udzielona, mimo braku aktualnej książeczki zdrowia lub innego dokumentu ubezpieczenia zdrowotnego.

Odpowiednie dokumenty trzeba jednak przedstawić dyrektorowi placówki, w której zostało udzielone świadczenie zdrowotne, w późniejszym terminie. Należy to zrobić w ciągu 30 dni od dnia wizyty w przychodni lub rozpoczęcia leczenia w szpitalu. Jeżeli istnieje konieczność pozostania w szpitalu i nie ma szansy na dostarczenie dokumentów w tym czasie, to ostatecznie można to zrobić w terminie 7 dni od dnia opuszczenia placówki zdrowia. Niedogodnością jest, że należy przedstawić oryginały dokumentów potwierdzających prawo do bezpłatnych usług medycznych (nie możemy przesłać np. kserokopii legitymacji ubezpieczeniowej). Nieprzedstawienie dokumentu ubezpieczenia zdrowotnego w tych terminach jest równoznaczne z tym, że trzeba zapłacić za udzielone świadczenia zdrowotne z własnej kieszeni, choć istnieje możliwość odzyskania poniesionych kosztów. Trzeba jednak udowodnić, że jest się ubezpieczonym. Jeśli z powodu nieopłacenia składek na PUZ ubezpieczenie wygasło, to zapłacenie zaległych składek wraz z odsetkami nie zwalnia z obowiązku pokrycia kosztów udzielonego świadczenia zdrowotnego. W przypadku gdy składek na ubezpieczenie zdrowotne regularnie nie opłaca pracodawca, wówczas fundusz właśnie jego obciąży kosztami leczenia pracownika.


Wakacje z dziećmi

Spędzając wakacje z dziećmi, które nie ukończyły 6 miesiąca życia, w przypadku konieczności wizyty u lekarza czy w szpitalu, nie ma obowiązku przedstawienia dokumentu potwierdzającego prawo do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych. Warto jednak wziąć ze sobą książeczkę zdrowia dziecka, w której są zapisane wszystkie niezbędne informacje o jego stanie zdrowia. Zgodnie z ustawą o NFZ, dzieciom do ukończenia 18 roku życia przysługują bezpłatne świadczenia zdrowotne, bez względu na posiadanie lub nie ubezpieczenia zdrowotnego – koszty tych świadczeń są finansowane z budżetu państwa.


Na obozach i koloniach

Wysyłając dziecko na kolonię lub obóz, warto upewnić się w jaki sposób organizator wyjazdu zapewnia opiekę medyczną dla ich uczestników. Przede wszystkim musi on zatrudnić lekarza kolonijnego lub pielęgniarkę, którzy będą w stanie udzielić świadczeń z zakresu pierwszej pomocy medycznej. Jeżeli zajdzie taka potrzeba mogą także skorzystać z pomocy doraźnej miejscowego lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Taka pomoc jest także bezpłatna.

Przed wyjazdem dziecka należy także pamiętać o uzyskaniu zaświadczenia potwierdzającego, że dziecko nie ma żadnych przeciwwskazań zdrowotnych do uczestnictwa w kolonii lub obozie. Takie zaświadczenie jest również bezpłatne i jest wydawane przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.

Dodatkowe informacje