PORADY PRAWNE

Narzucenie pracownikowi zaległego urlopu

Urlopy wypoczynkowe powinny być co do zasady wykorzystywane w roku, w którym przysługują. Tak się jednak nie zawsze dzieje z wielu powodów - przerwania urlopu, przesunięcia terminu wypoczynku, czy po prostu niewnioskowania o cały urlopu - i część pracowników pozostaje z końcem roku z większą lub mniejszą częścią niewykorzystanego wypoczynku. Powstaje tzw. urlop zaległy, którego udzielenie rządzi się swoimi prawami - termin urlopu nie musi być uzgadniany z pracownikiem, zaś wypoczynek z poprzedniego roku powinien zostać udzielony co do zasady do końca września.

Według art. 161 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (dalej: k.p.), pracodawca jest obowiązany udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo. Jest to zasada, do której realizacji pracodawca powinien dążyć, przygotowując plany urlopów, jak również uzgadniając terminy urlopów w przypadku nietworzenia planów urlopowych.

W przypadku tworzenia planów urlopów powinny w nich zostać rozpisane terminy całego urlopu (z wyjątkiem 4 dni urlopu na żądanie). Pracodawca powinien monitorować realizowanie wypoczynku w tych terminach.

W sytuacji gdy nie zostanie wykorzystany pełny urlop w trakcie roku, staje się on tzw. urlopem zaległym, który powinien zostać udzielony do końca września kolejnego roku. Nie może dochodzić do kumulacji ("zbierania") urlopów z lat poprzednich. Zaległości urlopowe muszą zostać udzielone do 30 września kolejnego roku, niezrealizowanie tego obowiązku jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika (art. 282 § 1 pkt. 2 k.p.). Oczywiście mogą wystąpić sytuacje szczególne, w których - w związku z długotrwałą nieobecnością pracownika (np. urlop wychowawczy, bezpłatny, choroba) - nie jest możliwe zrealizowanie tej zasady. To jednak przypadki szczególne powiązane z faktycznym brakiem możliwości "wybrania" zaległości urlopowych.

Dodatkowe informacje